اجزای حافظه ترجمه
سیستم حافظه ترجمه از دو قسمت تشکیل شده است: یک حافظه ترجمه و یک موتور جستجو. حافظه ترجمه خود به عنوان پایگاه داده ای است که متن های ترجمه شده را با متن های اصلی و متناظر آنها به صورت دو زبانه یا چند زبانه ذخیره می کند چنان که مترجمان در ترجمه های بعدی می توانند از ترجمه های قبلی نیز بهره ببرند. مترجم در حین ترجمه، با پیشنهاداتی از سوی حافظه ترجمه روبرو می شود که نوعی تطبیق را نشان می دهند و او می تواند آنها را بپذیرد، رد کند یا بازبینی و ویرایش کند.
این ابزار با ذخیره واحدهای کوچک متن مبدا به صورت سگمنت یا واحد ترجمه با ترجمه آنها در پایگاه های داده ای یا حافظه های ترجمه برای استفاده مجدد در آینده به کار می رود و عمدتا توسط مترجمان حرفه ای و مراکز ترجمه مورد استفاده قرار می گیرند. سگمنت ها توسط سیستم حافظه ترجمه، پردازش میشو ند و مبنای همترازی هستند.
هم ترازی یعنی فرایند تجزیه یک متن مبدا و متن مقصد آن به صورت سگمنت ها و تطبیق هر قسمت از متن مبدا با قسمت متناظر آن در زبان مقصد و سپس ذخیره آنها در پایگاه داده ای برای پردازش های آتی. انواع هم ترازی در سیستم های حافظه ترجمه وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از:
- هم ترازی کامل یا تطابق صد در صدی: در حین ترجمه، نرم افزار به صورت اتوماتیک در جستجوی قسمت هایی است که از قبل ترجمه شده اند و اگر چنین قسمت هایی را پیدا کرد آن را به مترجم پیشنهاد می دهد.
- هم ترازی فازی یا تطابق فازی: در صورتی که معادل دقیقی برای متن مبدا پیدا نکند معادل های مشابه را پیشنهاد خواهد داد. به این نوع تطابق ها، تطابق «فازی» می گویند یعنی یک قسمت از متن مبدا تنها تا یک درصد معینی مشابه متن مقصد است و مترجم باید آن را ویرایش کند تا به ترجمه صحیحی برسد.
- عدم هم ترازی: در صورتی که هیچ معادلی برای سگمنتِ متن مبدا پیدا نشود ترجمه جدید به حافظه ترجمه اضافه خواهد شد و از این نظر اندازه حافظه ترجمه افزایش پیدا می کند.
برای مثال، اگر قبلاً این جمله را ترجمه کرده باشید «این یک گربه است» و جمله بعدی این باشد «این یک گربه سیاه است»، حافظه ترجمه جمله «این یک گربه است» را بعنوان یک قسمت مشابه نشان می دهد، بطوری که فقط باید کلمه «سیاه» را در جعبه متن موردنظر بجای نوشتن کل جمله تایپ کنید. بسیاری از برنامه های حافظه ترجمه جملات یا قسمت های صددرصد مشابهی را نیز نشان می دهند. برای مثال جمله «این یک سگ است» 75% با جمله «این یک گربه است» مطابقت دارد زیرا تنها یکی از چهار واژه متفاوت است. این ویژگی تطبیقی می تواند زمانی مفید واقع شود که مشتری ترجمه اصطلاحات خاصی داشته باشد و از شما بخواهد در کل متن از آنها استفاده کنید، برای مثال همواره از «رئیس و مدیر ارشد اجرایی (مدیر عامل)[i]» برای اشاره به رئیس شرکت استفاده شود.
از این نظر، حافظه های ترجمه، زمان ترجمه را کاهش می دهند، به انسجام و یکدستی متن کمک می کنند و بهره وری مترجم را نیز افزایش می دهند. برخی معتقدند اگر حافظه ترجمه در یک شبکه مورد استفاده قرار گیرد، چند مترجم که روی یک پروژه مشغول کار هستند می توانند با دسترسی سریع به کار همدیگر به انسجام بیشتری برسند. این سیستم ها به طور گسترده توسط شرکت های ترجمه و همچنین مترجمان آزاد استفاده می شود. فناوری حافظه ترجمه در حال حاضر به عنوان پرکاربردترین ابزار در ترجمه به کمک رایانه در ترجمه حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
[i] – President and Chief Executive Officer
درباره مریم پورگلوی
مریم پورگلوی، مترجم، مولف، مدرس دانشگاه و محقق اهل ایران است. او فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه است و به ویژه به مباحث مرتبط با ترجمه و فناوری و تاثیر فناوری های نوین بر روی صنعت ترجمه می پردازد.
نوشتههای بیشتر از مریم پورگلوی
دیدگاهتان را بنویسید