آموزش ترجمه – بخش چهارم
زیرساخت و روساخت (فرم و محتوا)
قبل از هر چیز باید بدانید که هر جمله دارای دو سطح است. یکی روساخت یا فرم یعنی چیزی که مجموعه ای از کلمات که طبق قواعد دستور زبان در کنار هم قرار گرفته اند و دیگری زیرساخت یا معنا و مفهوم و پیام آن که در پشت روساخت پنهان است.
برای درک معنا یا پیام جمله باید دانش خوبی از واژگان و دستور زبان داشته باشید. برای مثال، بعد از تشخیص نقش کلمه که مثلا اسم یا صفت است و بعد از یادگیری همایندها (که کدام کلمات را باید با هم در نظر بگیرید تا ترجمه کلمه به کلمه تولید نشود) آن گاه به زیرساخت می رسید. یعنی قسمتی که باید معنای جمله را تشخیص دهید.
بافت زبانی و بافت غیرزبانی
قبل از شروع ترجمه، باید بافت کلام را نیز تشخیص دهید. بافت زبانی یا بافت متنی (co-text) یعنی معنای کلمه با توجه به معانی کلماتی که در کنار آن قرار گرفته اند مشخص می شود – به خصوص در مورد کلماتی که چند معنا دارند مفید واقع می شود. بافت غیرزبانی (context) برای مثال معنای یک کلمه در یک رشته یا فیلد تخصصی با معنای آن در فیلد دیگر متفاوت است. یا کلمه bank در کنار یک رودخانه به معنای «ساحل» و بر روی ساختمان به معنای «بانک» است.
دسته اول همایندها: اسم و حرف اضافه
در این نوع ترکیب اول اسم و سپس حرف اضافه می آید. توجه داشته باشید چنان که گفتیم آن اسم فقط با همان حرف اضافه می آید و اگر شما بخواهید حرف اضافه دیگری را جایگزین کنید چون مصطلح نیست ممکن است ترجمه بی معنا و مفهوم به نظر برسد.
مثال
مثلا «علاقه داشتن به» با همایند interest in نشان داده می شود و اگر از interest to استفاده کنید اشتباه است. مثال های دیگر از این مورد عبارتند از:
- Lack of
- Request for
- Application for
- Example of
تشخیص اسم
تشخیص اجزای کلام در متن که قبلا درباره آنها صحبت کردیم بسیار اهمیت دارد. برای مثال، با دانستن تعریف اسم، انواع آن، وندهای اسم ساز، قواعد قرارگیری اسم در جمله به راحتی می توانید اسم را در جمله تشخیص دهید.
اسم مصدر
همچنین در نظر داشته باشید که اسم مصدر نیز جزو اسم ها به شمار می رود. اسم مصدر با اضافه کردن «ing» به بن فعل ساخته می شود برای مثال watching یک اسم مصدر است. اسم مصدر را نباید با زمان حال استمراری یا گذشته استمراری اشتباه بگیرید.
حروف اضافه
حروف اضافه نیز کلمات کوتاهی هستند که معمولا قبل اسم می آیند و معمولا برای ایجاد ارتباط بین اسم، ضمیر و یا یک عبارت به سایر قسمت های جمله استفاده می شود. آنها معمولا برای نشان دادن زمان، مکان، جهت، دلیل، ارتباط، منشا، عاملیت، و ابزار در هشت دسته قرار می گیرند
پس از مطالعه متن بالا، اگر سوالی به ذهنتان رسید در پایین همین مطلب مطرح کنید. پاسخ خواهم داد.
درباره مریم پورگلوی
مریم پورگلوی، مترجم، مولف، مدرس دانشگاه و محقق اهل ایران است. او فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه است و به ویژه به مباحث مرتبط با ترجمه و فناوری و تاثیر فناوری های نوین بر روی صنعت ترجمه می پردازد.
نوشتههای بیشتر از مریم پورگلوی
دیدگاهتان را بنویسید