بازآفرینی چیست؟
با گذشت زمان، حوزه مطالعات ترجمه گسترش یافته است. مرزهای نظریه ترجمه فراتر از مرزهای زبان شناسی رفته اند به خصوص از دهه 1990 به بعد و در نتیجه ارتباط قدرتمندی بین مطالعات ترجمه و مطالعات فرهنگی شکل گرفته است.
از طرفی بر اساس آمار، شرکت های زیادی طی سال های مختلف شاهد کاهشِ سودآوری خود نسبت به رقبای خود بوده اند. با گذشت زمان متوجه شده اند که نیاز به سرویس بازآفرینی (Transcreation) دارند و در نتیجه با درک اهمیت توجه به فرهنگ مقصد در ارتباطات تقاضا برای این سرویس افزایش یافته است. به قول کلارک (2000) کلید بازاریابی جهانی، ایجاد روابط در سطح جهانی است. در حین جهانی شدن، شرکت ها با چالشی که روبرو هستند ارتباط موثر در مقیاس بین المللی با مخاطبان مختلف است.
برای همین، به جرات می توان گفت که شرکت ها دیگر باید ترجمه را کنار بگذارند و به محلی سازی یا بازآفرینی پیام خود به زبان مخاطبانشان فکر کنند البته با توجه به معیارهای فرهنگی و زبانی مقصد. یعنی متمرکز شدن روی شباهت های فرهنگی و نه تفاوت های فرهنگی. گرچه تفاوت های فرهنگی را نمی توان نادیده گرفت چون این تفاوت ها در زبان، ارزش ها، باورها و سبک های ارتباطی افراد نیز وجود دارند و بر نحوه دریافت پیام یا محصول توسط مصرف کنندگان تاثیر می گذارد.
بازآفرینی فرایند نوشتن خلاقانه و محلی سازی است که توسط مترجمان متخصص و به زبان مادریشان انجام می شود که خود نویسندگان آگهی های تجاری و مطالب تبلیغاتی (copywriter) هستند.
بازآفرینی اصطلاحی است که توسط افراد حرفه ای در بازاریابی و تبلیغات استفاده می شود تا ترجمه ای فوق العاده خلاقانه برای اهداف تجاری را توصیف کند. در مورد بازآفرینی دو نظریه وجود دارد. یکی آن است که این اصطلاح از دهه 1960 به وجود آمده یعنی وقتی که برای توصیف ترجمه خلاقانه ای از مطالب بازاریابی مانند تبلیغات استفاده شد و دیگری در دهه 1980 وقتی صنعت رایانه و بازی های ویدئویی دریافت که باید نه تنها زبان بازی ها را سفارشی سازی کند بلکه باید استوری لاین ها و تصاویر را نیز مطابق با فرهنگ کاربران در مناطق مختلف تغییر دهد.
اصطلاح محلی سازی در دهه 1990 رایج شد وقتی رشد سریع فناوری و حمل و نقل جهانی نشان داد که بسیاری از شرکت ها در حال ارتقای برند خود در سطح بین المللی هستند. اصطلاح بازآفرینی اکنون فراتر از کشورهای انگلیسی زبان رفته و از سال 2010 به بعد به کشورهای آسیایی از جمله چین نفوذ پیدا کرده است.
کلمه transcreation حتی به عنوان یک علامت تجاری در سال ۲۰۰۰ توسط UPS ثبت شد ولی در سال ۲۰۱۰ منقضی شد و تلاش های دیگری که جهت ثبت آن انجام شد ناکام ماند و اکنون به عنوان یک اصطلاح عام در نظر گرفته می شود.
بر خلاف ترجمه و سایر اصطلاحات زبان شناسی، بازآفرینی کلمه ای نیست که بتوانید معنای آن را در یک فرهنگ لغت پیدا کنید. این کلمه از دو بخش تشکیل شده است: ترجمه (translation) به معنای برگردان یک متن به زبان دیگر و آفرینش (creation) به معنای عمل تولید چیزی که جدید است. بازآفرینی، برگردانِ آزاد و خلاقانه یک پیام به زبان دیگر برای مخاطبان خاصی در بازار مقصد است. البته بازآفرینی برای همه متن ها کاربرد ندارد. برای مثال، متون تخصصی که با احساسات و عواطف مخاطب سر و کار دارد نیاز به بازآفرینی ندارد.
بازآفرینی اصطلاحی است که عمدتا توسط افراد حرفه ای در حوزه بازار و تبلیغات استفاده می شود و به فرایند تطبیق یک پیام از یک زبان به زبان دیگر با حفظ نیت، سبک، لحن و موقعیت آن پیام گفته می شود. پیامی که به خوبی بازآفرینی شده باشد همان تاثیری را بر خوانندگان مقصد می گذارد که بر خوانندگان زبان مبدا گذاشته است، پس، هدف بازآفرینی، تابعیت محض از متن مبدا یا یک ترجمه ساده نیست.
امروزه، بازآفرینی در بازاریابی جهانی و کمپین های تبلیغاتی استفاده می شود و هدف، عبور از مرزهای فرهنگی و زبانی و ارتباط مستقیم با مخاطبان مقصد است. بازآفرینی، تصاویر را نیز در بر می گیرد، تصاویری با پیام های خلاقانه چنان که برای بازار مقصد محلی مناسب باشند.
درباره مریم پورگلوی
مریم پورگلوی، مترجم، مولف، مدرس دانشگاه و محقق اهل ایران است. او فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه است و به ویژه به مباحث مرتبط با ترجمه و فناوری و تاثیر فناوری های نوین بر روی صنعت ترجمه می پردازد.
نوشتههای بیشتر از مریم پورگلوی
دیدگاهتان را بنویسید