همان طور که قبلا گفتیم دستور زبان نقش مهمی در ترجمه صحیح و روان دارد. پس یادگیری قواعد دستوری رایج کمک شایانی در بهبود کیفیت ترجمه و پرهیز از ترجمه کلمه به کلمه می کند.

معادل یابی و معادل سازی در ترجمه

ترجمه کلمه به کلمه یعنی شما برای هر کلمه از زبان مبدا یک معادل در زبان مقصد پیدا کنید. درباره زبان های خویشاوند این روش تا حدود زیادی مفید واقع می شود ولی وقتی دو زبان و مهم تر از همه دو فرهنگ از هم دور باشند دیگر نمی توانید برای همه کلمات خود در زبان مبدا معادلی در زبان مقصد پیدا کنید.

وامگیری

برای مثال، اگر در فرهنگ ایرانی کلمه «عاشورا» را داشته باشید نمی توانید معادلی برای آن در فرهنگ مقصد پیدا کنید و در نتیجه باید عینا آن را به زبان مقصد منتقل کرده و در پاورقی درباره آن توضیح بدهید. درباره فناوری های نوین هم این مساله حاکم است. برای مثال، کامپیوتر، تلفن، فاکس و مواردی نظیر اینها. به این تکنیک وام گیری (borrowing) می گویند.

گرته برداری

گاهی نیز به گرته برداری (Calque) روی می آوریم برای مثال، عبارت skyscraper  را به «آسمانخراش» ترجمه می کنیم که نوعی ترجمه کلمه به کلمه است.

ترجمه تحت اللفظی

گاهی هم از ترجمه تحت اللفظی (Literal translation) استفاده می کنیم. یعنی کلمه به کلمه معنا می کنیم ولی چون قواعد دستوری را می دانیم کلمات را بر اساس قواعد دستوری مرتب می کنیم طوری که یک جمله کامل به نظر برسد.

ما زمانی می رسد که ترجمه کلمه به کلمه دیگر موثر واقع نمی شود به خصوص در مورد همایندها که ممکن است ترجمه کلمه به کلمه به نامفهوم شدن جمله منتهی شود.

دسته چهارم همایندها: صفت و حرف اضافه

در این دسته از همایندها اول صفت و بعد حرف اضافه را داریم. مثلا در فارسی می گوییم: «متفاوت است با» اما در انگلیسی می گوییم: «متفاوت است از» یا different from که باید با توجه به فرهنگ و زبان مقصد ترجمه روان و پرکاربرد را انتخاب کنیم.

مثال

capable of

قادر بودن به انجام کاری

He is capable of winning a gold medal.

او می تواند مدال طلا را ببرد.

تمرین

می توانید جملاتی از این نوع را در قسمت ارسال نظرات بنویسید تا در پایین این مطلب همراه با ترجمه شما به روزرسانی شود.

پیشنهاد مطالعاتی

• حروف اضافه
• انواع صفت
• معادل یابی در ترجمه
• وامگیری و گرته برداری
• ترجمه تحت اللفظی